Eventjes genoeg van godsdienst (Boeddhisme)

Tijd om weer eens iets te vertellen over de godsdienstlessen die ik geef op de OBS De Snip. Het eigen gebouw aan de dorpsstraat wordt dit jaar verbouwd en daarom is de hele Snip-gemeenschap verhuisd naar de voormalige St. Antonius School. Sinds vorige week geef ik een aantal lessen bewust NIET OVER GODSDIENST. Na al dat gedoe in Parijs, waarbij zo ongeveer de hele wereld zich liet overdopen in ´Charli`; en zich heeft bekeerd tot de godsdienst van vrije meningsuiting, heb ik even genoeg van godsdienst. En vooral van al het praten er over! Daarom de komende lessen niet over een geloof, maar over een houding.

Geen geloof, maar een houding
Daarom gaat het deze en de komende weken met Groep 7 van OBS De Snip over het Boeddhisme. Boeddhisten kunnen ook wel een geloof hebben en goden vereren, maar dat staat in zekere zin naast hun boeddhist zijn. Boeddhisme, zoals het hier in het Westen vaak wordt gepresenteerd, bestaat namelijk niet zozeer uit geloof, maar uit een houding. Deze houding gaat terug op de grondlegger Siddharta Gautama, een koningszoon, die super beschermd werd opgevoed. Alle vormen van lijden, armoede, ziekte en dood werden bij hem vandaan gehouden. Maar als hij reeds lang en breed volwassen is – hij is dan al getrouwd en heeft kinderen – pas dan ziet hij voor het eerst dat er in de wereld ook – en zelfs heel veel – ziekte heerst, en armoede, en dat mensen pijn hebben, verdriet en dood gaan. Prins Siddharta is helemaal van de kaart. Kan er eigenlijk wel ooit iemand echt gelukkig zijn?

Verlichting: wakker worden
Dan komt Siddharta een in oranje pij gehulde monnik tegen, zeg maar een soort Jezus figuur. En die ziet er wel aardig relaxed uit, hoewel hij behalve z´n monnikspij en bedelnap weinig om handen en om het lijf heeft. De prins vraagt hem: Meneer, hoe kunt u gelukkig zijn, terwijl u niets bezit? Waarop de monnik hem antwoordt: edele prins, ik ben gelukkig OMDAT ik niets bezit. Oei, daar moet Siddharta stevig over nadenken. Hij is het er niet mee eens, maar voelt tegelijk dat deze omkering van denken de toegang is tot een totaal andere levenservaring, een radicaal andere manier van met de dingen omgaan.

Onthechting: Maak u dan niet bezorgd
Afijn, je voelt het al, Siddharta wil die weg gaan beproeven. Hij doet afstand van z´n bezit, laat z´n vrouw en kinderen goed verzorgd achter en wijdt zich aan meditatie en soberheid. Boeddhistische monniken eten één maaltijd per dag. Hij ontdoet zijn leven van alle opsmuk en laat het in al haar naaktheid op zich af komen. Het doel is om alle gehechtheid aan dingen en spullen los te maken. Ook de gehechtheid aan zekerheden, aan overtuigingen, geloof, aan fanatisme. Alles waarvan je heimelijk denkt dat je het absoluut nodig hebt, terwijl het je alleen maar in de weg staat. Het doel is om een staat van onthechting te bereiken, non-attachment, onbezorgdheid. Het woord boeddha is net als het woord `christus` niet een naam, maar een titel. Boeddha betekent: hij of zij, die verlicht is, ontwaakt; ontsnapt uit alle gebondenheid; en bevrijd van alle dwang. Vrij om er nu te zijn voor wat echt uit jezelf komt; en dat staat altijd in samenhang met de ander, de mensen op je pad. Leven is leven ván en leven vóór elkaar. Zonder fanatisme, zonder boze terreur, zonder extreem te doen, zonder dwang, en zonder angst. Maar uit vrije wil en met veel mededogen.
Hartelijke Groet, ds. Fokko F. Omta.