Geduld met God
30 november 2015Vorige week schreef ik over mijn twijfel bij de zoveelste keer uitzien naar kerst, naar vrede in de wereld. Het ging eigenlijk over de vraag die Gerard Reve ooit naar God riep: “Dat Koninkrijk van U, wordt dat nog wat?”. Afgelopen zondag begon ik aan het boek “Geduld met God” van de Tsjech Tomas Halik. Dat lijkt verrassend bij elkaar aan te sluiten. Alleen weet ik nog niet waar het Halik precies om te doen is, of hij eigenlijk vooral (het geloof in) God wil redden; terwijl mijn eigen vertwijfeling meer met deze onze wereld te maken heeft. Want dat ben ik met de humanisten eens: ik geloof niet in God vanwege het eventuele leven na de dood, maar juist met het oog op het leven ervóór. Ik wil leven na de dood overigens helemaal niet ontkennen, maar het heeft, tenminste nu, nog niet mijn prioriteit. Kan best zijn dat dat nog verandert.
Maar Halik zegt wel rake dingen. B.v. dat atheïsme en fundamentalisme beide vormen zijn van ongeduld met God. Beide zijn ze heel snel klaar met God en denken er dan ook niet veel verder over na. Voor de atheïst is het zo klaar als een klontje dat God níet bestaat, terwijl de star gelovige fundamentalist net zo precies denkt te weten dat God wél bestaat. En ook nog es precies hoe. Beide hoef je dus niets meer te vertellen, de één heeft God ver weggegooid, de ander heeft hem diep in zijn eigen broekzak gestopt.
Mysterie of raadsel
Tegenover die twee vormen van ‘lange halen, snel thuis’ pleit Halik voor geduld met God. Hij noemt God een mysterie. En zegt dat een mysterie niet hetzelfde is als een probleem of raadsel. Een probleem of raadsel kun je oplossen en dan is het er niet meer. Maar een mysterie niet. Hij schrijft: “Met een mysterie mag je nooit ‘klaar’ zijn. … Je dient geduldig op de drempel ervan te staan, het in je hart te dragen”. Door het mysterie in je te laten rijpen, laat je jezelf rijpen en groeien als mens. Maar als je een mysterie denkt te kunnen oplossen, help je het juist om zeep. Als je van iemand houdt, kun je ook niet exact vertellen waarom en wat jouw liefde precies omhelst.
Nou, ik laat het hier eerst bij. Ik vind het wel spannend, en zal er misschien nog wel eens iets over schrijven. Voor nu besluit ik met enkele gebedsregels die Halik aanhaalt uit een oud kerklied, het is een smeekgebed om de Geest van God, met het oog op de wereld en mensen van vandaag:
Maak warm wat koud is,
bevochtig wat droog is van koorts,
genees wat ziek is,
maak los wat stram geworden is.
Breng dichterbij wat veraf is geraakt.
Hartelijke groet, ds. Fokko F. Omta