Kerst avond: Maak mij heel

Rond Kerst staat de antenne voor wat er in de wereld gebeurt altijd een standje fijner, gevoeliger. Vanouds werden rond Kerst in oorlogsgebieden de wapens ook vaak neergelegd. Een ronduit bizarre gebeurtenis vond een eeuw geleden plaats tijdens de laatste winter van de Eerste Wereldoorlog. In de Kerstnacht kwamen soldaten van beide kanten hun loopgraven uit, Engelsen en Duitsers. Ze betraden het doorgaans levensgevaarlijke niemandgebied tussen de loopgraven. Op sommige plekken was er minder dan honderd meter afstand tussen de linies. Maar nu stapten de soldaten van beide kanten naar elkaar toe. Er werd muziek gemaakt en enkele kerstliederen gezongen. Vijanden wensten elkaar een zalig kerstfeest; om elkaar enkele dagen later weer op leven en dood te bevechten. Tsja, van eenvoudige marcheer-soldaat tot hoge leidinggevende, wij mensen kunnen soms aardig verknipt in elkaar steken.

Een eeuw nadien lijkt de spanning in de wereld opnieuw toe te nemen. De dramatische neerstort van het burgervliegtuig MH-17 heeft hier in belangrijke mate aan bijgedragen, maar staat bepaald niet op zich. Kiev tegenover Moskou, Istanbul tegenover Den Haag, Israel tegenover Gaza, op de Middellandse Zee: Afrikanen tegenover Europeanen. In verschillende Afrikaanse landen zelf, strijden Europeanen en Afrikanen wel schouder aan schouder. Maar daar is dan ook een gemeenschappelijke vijand: Ebola. Er zoveel geschondenheid, zoveel schade en zoveel schande, mensen zonder toekomst, schokkende en ontwrichtende armoede, wezenloos geweld. Je kunt bijna wel zeggen dat er vanaf de hele aarde één grote zucht en vraag en bede en schreeuw omhoogstijgt: Maak mij heel.

In het nieuwe liedboek hoop ik nog een lied te vinden dat deze vraag van heel de aarde tot uitdrukking brengt: maak mij heel. En als ik een mooi nummer vind gaan we het zeker zingen op Kerstavond. Uit het oude Liedboek komt gezang 170 er dichtbij:

Arts aller zielen, ´t is genoeg, als gij ons neemt in uw hoede,
Heel toch de wond die het leven sloeg, laat ons niet hoop-loos dood bloeden.
Spreek slechts één woord, één woord met macht,
dan krijgt ons leven nieuwe kracht.
Spreek dan keert alles ten goede.

Dat moet wel een heel bijzonder “spreken” zijn, een krachtig spreken, maar niet van bovenaf, niet autoritair of afstandelijk. Maar een ´spreken´ van binnenuit, van iemand die dichtbij komt, zonder iets op te houden, zonder verborgen agenda. Iemand die spreekt, zoals alleen een kind spreken kan. Graag wens ik ieder een gezegend Kerstfeest, een feest dat ons allen en de wereld goeddoet, misschien wel een beetje ´heel´ maakt.
Hartelijke groet, ds. Fokko F. Omta