Mens, waar ben je?

Het is de vraag van God in het paradijs als hij in de avondkoelte komt buurten bij Adam en Eva.

Heel raar, de twee mensenkinderen hebben zich verborgen in het struikgewas.
Ik zal je niet vermoeien met het eten van de verboden vrucht en de daar later aan gekoppelde zonde-val. Nee, we houden ons gewoon aan de vraag: Mens waar ben je? De vraag die ook aan ons VANDAAG wordt gesteld. Of hebben we die vraag het zwijgen opgelegd?

Ik kom er op omdat ik een boekje aan het lezen ben van de bekende Liberale Rabbijn Awraham Soetendorp. Het is getiteld: Levenslessen van een rabbijn en was vorig jaar verkozen tot “theologieboek van het jaar”. Mooi, eenvoudig en zeer leerzaam om te lezen, bijna óm de paar bladzijden zet ik wel een streep ergens onder of maak ik een aantekening. Boeken zijn voor mij niet om keurig in de kast te zetten, maar gereedschap, werkmateriaal. Daarom leen ik ook nooit boeken uit en leen ook niet van anderen.

Het oplossen van een conflict

Soetendorp koppelt die oudste vraag van God aan de schrijver Amoz Oz. Deze hield eind jaren ’80 een lezing – let wél – voor het Israëlische leger. Kom daar vandaag nog es om!

De sympathieke schrijver onderhield zijn gehoor over het oplossen van conflicten tussen mensen en volkeren. Daar zijn drie vaardigheden voor nodig, zei Oz: je moet iemand kunnen transformeren
1. van een domoor tot een wijze;
2. van een haatdragende tot een liefhebbende persoon;
3. van een fanaat tot een tolerante persoonlijkheid.

De schrijver gaf zijn militaire gehoor toe dat deze drie voorbeelden een beetje kinderachtig mogen lijken, maar – stelde hij: – ze vormen wél de kern van onze uitdaging.
En voegde er aan toe, dat GEEN van de drie transformaties door geweld is te bereiken. Oei!!!
Geweld kan hoogstens ‘kwaad’ een beetje tegenhouden, maar nooit actief het goede teweeg brengen of scheppen.
Soetendorp beaamt dit van harte.
Die drievoudige transformatie van mensen (zodat iemand van vijand tot medemens wordt)
is alleen mogelijk door toepassing van de “ons gegeven innerlijke zachte krachten”.
Zoals b.v. het vermogen ons in andermans positie te kunnen verplaatsen”.

Mens waar ben je? Dát is de vraag!