Terugblik – 4 mei herdenking

Vorige week moest ik namens de Gez. Kerken iets bij dragen op een openbare HERDENKINGSbijeenkomst in Niedorp. De burgemeester houdt daar een toespraak, de Zanggroep zingt liederen, het 4 mei-comité ontsteekt kaarsen en leest een gedicht. Wat – zo vroeg ik me af –  moet ik nu bijdragen als vertegenwoordiger van de Kerken? Mijn antwoord tegenover de verzamelde mensen was:Ik zal u namens de kerken een PUBLIEK GEBED leveren. Maar eerst heb ik iets gezegd over wat ik bedoel met een ‘publiek gebed’.

Sommigen van u denken misschien: “ik ben hier toch niet gekomen om te bidden?!”.
Maar om een “publiek gebed” mee te maken, daarvoor hoeft u niet te geloven.
Het gebed is slechts de vorm: inderdaad een vorm van gelovigen, die zich concentreren op een ‘punt’ buiten zichzelf, een punt dat ze “God” noemen en dat gelovigen meestal zien als een (al dan niet denkbeeldige) persoon.  Die (uiterlijke) vorm van ‘als het ware tot iets of iemand spreken…’  hoeft u niet innerlijk te beamen, het is nu eenmaal de vorm waarin het plaatsvindt, dus dat moet u maar even voor lief nemen. Waar het om gaat bij een “publiek gebed”  is of u de inhoud ervan, dus de verwoording, de dingen en zaken waar óm en waar vóór wordt gebeden, of u díe kunt meemaken: Een publiek gebed is dan een gebed dat in principe door ieder weldenkend mens kan worden meegemaakt, ook al zie je jezelf niet als gelovige … en ondanks de vorm.

Publiek gebed op 4 mei

Altijd Aanwezige, Verborgen God,
Die gezicht hebt gekregen in Jezus Christus:
ALS DE OP MENSELIJKHEID BEDACHTE GOD.
Inspiratie voor velen, die met en in hun leven
oprecht zoeken naar praktische Goedheid,
Gerechtigheid en Vrede.

Op deze avond gedenken wij met gevoel en zachtheid,
allen die door de oorlog zijn gevallen,
omgebracht door kwaadwillig wezenloos geweld.

Gedenken wij allen, die zich hebben verzet,
in uw naam,  of in naam van de menselijkheid,
In naam van de vrijheid. 

Gedenken wij ook allen, die indirect, ook in de
na-oorlogse generaties, hebben geleden onder
de trauma’s toegebracht aan hun ouders,
hun familie, hun mensen.

Gedenken wij allen die zich sindsdien hebben
Ingezet op vredesmissies waar ook ter wereld.

Gedenken wij slachtoffers,
denken wij óók aan de daders:
die door boze inblazing of kwade propaganda
volledig van zichzelf als mens vervreemd raakten,
en zichzelf als mens lieten degraderen,
lieten afzakken tot nog veel lager dan het laagste roofdier:

God, wij zeggen vaak: Dat nooit weer
Help ons dan waakzaam te blijven, omdat het gevaar
van boze inblazing of kwade propaganda (nepnieuws)
ook vandaag rondwaart: misschien meer nog dan toen!
Ook vandaag voelen wij soms de zuigkracht van
discriminatie of racisme:

De neiging jezelf te plaatsen boven de ander.
Herstel in ons, in ieder mens de normale capaciteit van kinderen
om eenvoudig lief te hebben en je te verbinden;
de capaciteit om liefde te geven; en om liefde te ontvangen;
De capaciteit om in vrede  te gedijen en gelukkig te zijn.

( … )

Daarna volgde nog het “Onze Vader Verborgen”: een door Huub Oosterhuis gemaakte variant
op het bekende “Onze Vader” uit de bijbel. Een kleine passage eruit wil ik je niet onthouden:
Laten wij bidden en werken aan een wereld:

waar vrede niet hoeft bevochten
waar troost en vergeving is
en mensen spreken als mensen
waar kinderen helder en jong zijn,
dieren niet worden gepijnigd
nooit één mens meer gemarteld,
niet één mens meer geknecht.