Wél Pacifist, geen anti-militarist

Tijdje geleden schreef ik over de club Kerk en Vrede, die zich al honderd jaar inzet voor een geweldloze strijd voor vrede. Er vallen dan vaak twee woorden, die door elkaar gebruikt worden, alsof ze hetzelfde betekenen, te weten: pacifisme en anti-militarisme. Ik zit daar wat mee in mijn maag, want ik wil alle steun geven aan het pacifisme maar zonder dat ik nu lelijke dingen ga roepen richting soldaten. Kortom, ik wil vredes-activist zijn, maar niet automatisch ook anti-militarist. Dat was altijd al zo, maar daar is sinds kort iets persoonlijks bíj́ gekomen.

In september van dit jaar is onze middelste zoon (30) als laat-instromer begonnen aan de officiersopleiding in Breda, waarvoor hij hard heeft getraind om zijn conditie op het vereiste peil te brengen. In november werden we als ouders ontvangen op de academie en leidde cadet Klaas ons rond. Daarna volgde de ceremonie van zijn eerste bevordering, die hem tot korporaal maakte, begeleid door de ferme klanken van de Johan Frisokapel. We hebben hem in zijn keuze van meet af aan gesteund en volgen zijn ervaringen op de voet. De diversiteit aan vaardigheden waarover een moderne soldaat moet beschikken zijn werkelijk niet gering.

Helder dat het nu voor mij helemáál lastig is om anti-militarist te zijn. Nu ben ik altijd al liever ergens vóór dan ergens tegen. Ik zeg liever ja, dan nee. Probeer je in te zetten vóór iets wat goed is, liever dan je energie te verspillen tegen iets dat in jouw ogen fout is.
Een pacifist is iemand die zich wil inzetten vóór vrede.
Strikt genomen kun je zelfs de meeste militairen pacifist noemen. Zij trainen en bereiden zich voor op de strijd, en proberen zó overweldigend sterk te zijn, dat de eventuele vijand het wel uit zijn knikker laat om aan te vallen. Dit is ook het bekende gezegde: Si vis pacem, para bellum, wat latijn is voor: Als je vrede wilt, bereid je vóór op oorlog.

Een body builder wil z’n spierballen ook laten zien

Máár: wie alleen maar kaarten zet op bewapening en het vergroten van slagkracht, zal het op een kwaad moment ook willen gebruiken. De wapenindustrie produceert vele technische hoogstandjes, maar of ze echt werken kun je alleen testen in het echt. Vandaar dat 10 duizenden Noord Koreanen zonder ervaring in de oorlog tegen Oekraïne worden ingezet. Voor hen is dat een soort stage: om te leren.
Maar laat ik een ander voorbeeld nemen, van ruim 20 jaar geleden na Nine Eleven. Ik kwam het tegen in Vredesspiraal, het blad van Kerk en Vrede:
Drie dagen later, op 14 september 2001 was er een Herdenkingsdienst voor de slachtoffers, voorafgaand aan een stemming in het Amerikaanse Congres en de Senaat om in te stemmen met een nieuwe oorlog tegen terrorisme, lees: een oorlog tegen Afghanistan, waar Osama bin Laden zich schuil hield.

Het voorstel werd bijna unaniem aangenomen door republikeinen én democraten. Er was één tegenstem, van congreslid Barbara Lee. Ze sprak o.a. de volgende woorden:

            Nine Eleven heeft onze wereld veranderd. Nu worden we achtervolgd door onze diepste
…         angsten. Maar ik ben ervan overtuigd dat militaire actie ons niet zal behoeden voor nieuwe
…         internationale terreur tegen de VS. Iemand van ons moet toch zeggen:

            laten we eerst even een stap terug doen, een pas op de plaats, heel even maar,
…        en goed nadenken over de gevolgen van onze acties in deze dagen,
…        zodat we straks niet de controle volledig kwijt zijn. Ik heb gehoord wat één van de
…        voorgangers heeft gezegd in de ontzettend pijnlijke, maar ook zo mooie herdenkings-
…        dienst die we samen hebben bijgewoond:
…        “Laten we in dat wat wij doen niet zelf het kwaad worden, dat wij betreuren”.

Van je afslaan of met je pootjes in de lucht?

Met betrekking tot Oekraine is door de Navo-landen tot nu toe steeds gekozen voor een halfbakken militaire oplossing, nl. steeds zoveel (of weinig) wapens leveren, zodat Oekraine net niet omvalt. Wapenkracht moet het doen. Daarentegen zou een pacifistische politiek er als volgt uit kunnen zien:

Namelijk: Onderhandeling over stopzetten van wapenleveranties aan Oekraiene, onder
voorwaarde dat Rusland instemt met een directe en algehele wapenstilstand.

Vervolgens verder onderhandelen over de bezette gebieden.
De alternatieven zijn: óf doorgaan met een oorlog die niemand militair kan winnen en dus verdere duizenden doden; óf onderhandelen met pijnlijke keuzes over bezette gebieden

Je hoeft niet je kop in het zand te steken en weerloos op je rug te gaan liggen, om toch krachtig richting vrede te koersen.